Me ke haifar da tsadar Shinkafa a Najeriya?

Shinkafa abinci ce ga kowa ba ga gidan talaka ko mai kudi ba, domin ta kasance cimar da aka fi ci a Najeriya, sai dai da alama tana neman gagarar masu karamin karfi sakamakon yadda farashinta ke hauhawa musamman a ‘yan watannin nan.

Masu saya domin ci a gida da masu sayar da shinkafa na bayyana korafinsu kan yadda a kullum farashin ke sauyawa duk da cewa ana samun ƙaruwar kamfanonin cikin gida da ke samar da shinkafar da kuma yadda mutane suka sake rungumar sana’ar noma.

Daya daga cikin muhimman batutuwan da gwamnatin Najeriya ta mayar da hankali shi ne ƙarfafa noman shinkafa da hana shigo da ita daga ƙetare cikin ƙasar a kokarin bunƙasa noman gida da kuma sake bude kofar samun kuɗaɗen shiga.

Gwamnatin tana ikirarin cewa a yanzu manoman Najeriya na ciyar da kasar, kuma an rage kudin da ake wajen shigar da shinkafa kasar da ya kai dala miliyan a kowace rana, kamar yadda Malam Garba Shehu kakakin shugaban Najeriya Muhammadu Buhari ya shaidawa BBC.

Sai dai hana shigo da shinkafar waje da rungumar noman gida da ake ganin zai kawo sauki da arahar abincin da alama ba wani tasiri ya ke yi ba, ganin yadda tsadar shinkafar ta sauya daga abin da aka saba gani a baya tun kafin ma a rufe iyakoki.

Yadda firashin shinkafar gida take a wasu jihohi

Me ya jawo hauhawar firashin?

Alhaji Aminu Ahmed shi ne mai kamfanin Tiamin Rice a Kano kuma a tattaunawarsa da BBC ya shaida cewa akwai dalilai da dama da suka haddasa tsadar shinkafar, na farko akwai karin kuɗi wajen sayo shanshera.

Ya ce, a baya suna siyo tan din shanshera a kan dubu 120 zuwa 125, idan ta yi tsada dubu 130, amma a yanzu tan din shanshera jiƙaƙƙiya ya koma dubu 200.

Sannan ya ce idan ka tsaftacce shinkafar ka yi lissafi kusan ka shafe dubu 220 zuwa dubu 230 kenan wajen sayo tan guda.

Ya ce a baya lokacin da ake sayan tan din shanshera a kan dubu 120 zuwa 125 ana sayar da buhun shinkafa a kan dubu 14 zuwa 16, amma da sabon firashin yanzu buhu na kai wa 19, 500 zuwa 20,000.

”Dole mu sa riba da kuɗin ma’aikata da kuɗin wuta don haka kasuwar tana tafiya ne da yanayin da ka samo shanshare wato firashinsa.”

Sai dai Alhaji Aminu ya ce, mutane sun fi raja’a ne a kan shinkafa don kuwa ba ita kaɗai ba ce ta yi tsada akwai sauran hatsi danginsu masara da gero da firashinsu ya ninka sama da na shinkafar.

”Sauran hatsin da ake raina wa sun fi shinkafar tsadar, saboda su tun ba a sarrafa su ba sun ninka kudinsu, ina ga batun an sarrafa su kuma.”

Kusan ba za a ce ga dalilin sauyin firashin da ake samu na shinkafa ba, tun kafin a sarrafta ko a gyarata, amma tabbas ana iya alaƙanta yanayin da ake ciki da batun annobar korona da rufe iyakoki, inji Alhaji Aminu.

Ya ce, ‘yan kasuwa daga kwari sun ajiye sayar da atamfa sun koma bin gonnaki suna saye kayan amfani gona sannan su sake sayarwa kamfanoni ta yadda za su ci riba da kyau.

”Wannan na daga cikin dalilan da ake ganin sun sake haddasa tsadar kayan abinci, idan za a cire mutanen da yanzu suka kasance ‘yan tsakiya da an samu sauki sosai”

Amma a cewar Alhaji Aminu kungiyarsu ta masu harkar shinkafa na shirya tarukan ƙara wa juna sani da ganin yadda za a cire ‘yan tsakiya da ke taka rawa wajen tsadar kayan abinci.

Sannan ya ce tun da a bana ana hasashen samun wadatuwar albarkatun gona musamman ita shinkafar suna zuba ido don ganin idan aka yi girbi yadda wadatuwar zata kasance,

A watan Agustan 2019 ne gwamnatin ƙkasar ta rufe iyakokin ta da zummar daƙile yawaitar fasa-kwauri da kuma bunƙasa tattalin arziki, ko da yake ‘yan kasar da dama sun koka kan matakin.

A watan Maris din shekarar 2020 gwamnatin Najeriya ta ce ‘yan kasar sun ga irin amfanin da rufe iyakokin ƙasar ya yi a fannin tattalin arzikinta.

Sai dai ‘yan Najeriya musamman a arewacin ƙasar na bayyana takaici kan tsadar kayan abinci wanda suka yi tunanin a baya cewa ana iya samun rangwame la’akari da tsare-tsaren gwamnatin.