Dalilai biyar da suka ramar da jaridun Najeriya sosai | BBC Hausa

Yadda jaridun Najeriya suka rame abin tambaya ne – Ko da yake ana cewa rama ba mutuwa ba.

Yawanci jaridu masu zaman kansu a Najeriya sun saba fitowa ƙunshe da shafuka kusan 60 ko fiye, amma shafukan jaridun da ake buga wa kamar Daily Trust da Punch da Leadership da ThisDay da sauransu ba su wuce shafi 35 ba a yanzu.

Ramewar jaridun ta nuna abubuwa sun sauya, kuma masana na ganin tun kafin annobar korona jaridun Najeriya suka fara shiga matsala da ta tilasta rage yawan shafukan da suka saba bugawa.

Abdurrahman Abubakar, tsohon ɗan jarida a Daily Trust, ya shaida wa BBC dalilai biyar da yake ganin sun yi tasiri wajen ramewar jaridun na Najeriya.

Jaridun intanet yanzu sun shahara sosai musamman saboda bunkasar amfani da intanet a Najeriya.

Jaridun intanet suna cikin manyan shafukan intanet da aka fi ziyarta a Najeriya. Kuma saboda wadatuwar wayoyin salula musamman na zamani, ƴan Najeriya sun koma dogaro da intanet wajen samun labarai.

Samuwarsu ya sawwake samun labarai cikin lokaci – da za a iya yaɗawa nan take inda suka danne hanyoyin da a al’adance aka saba samun labarai kamar jaridu da gidajen rediyo da talabijin.

Abdurahman ya ce kafofin watsa labarai na intanet sun yi tasiri sosai ga ƙalubalen da jaridu ke fuskanta, duk da yake suna da nasu shafukan na intanet.

Mutane sun samu hanyoyi da dama na intanet na samun labarai, kuma tun daga wannan lokacin jaridu suka fara samun matsala – domin labaransu ba su saurin kai wa ga mutane.

“Tun kafin korona wannan ya shafe su ta yadda mutane da yawa sun daina dogaro da su kuma suka daina sayen jaridun, suka koma dogaro da kafofin rediyo da kuma masu watsa labarai a intanet.

Yawanci yanzu labaran da mutane suka riga suka sani ne jaridun ke buga wa, wanda kuma ya yi tasiri ga raguwar sayen jaridun.

A baya jaridu na cin karensu ba babbaka – babu intanet sai sun fitar da labari ake sani ko da kuwa kafin fitowar jaridar abin ya faru.

Annobar korona ta yi illa sosai ga gidajen jaridu a Najeriya, kuma wannan na daga cikin manyan dalilin da ya ramar da jaridun.

Yawanci jaridu a Najeriya sun dogara ne kan abubuwan da ke faruwa a gwamnatance da abubuwan da ke faruwa a tsakanin jama’a ta fuskar samun labarai.

Amma lokacin kullen korona labaru sun yi wahala – komi ya tsaya cak kuma ba wani labari sai labarin korona. Jaridu ba za su zuba duk labaran korona a shafi 40 ba na jaridunsu.

Korona ta yi illa ga karfin tattalin arzikin mutane da gwamnatocin kasashe – inda aka yi watanni cikin dokar kulle, matakin da ya shafi ko wane ɓangare na tattalin arziki.

Wahalar samun kuɗi ga mutane na yau da kullum ya sa waɗanda ke hakurin sayen jaridun sun koma dogaro da kafofin watsa labarai na intanet da suke samu ba tare da biyan kudi ba domin samun labarai.

Ofisoshin gwamnatoci da na kamfanoni masu zaman kansu sun kasance a rufe saboda kullen korona waɗanda ke sayen jaridun da kuma bayar da tallace-tallace.

Annobar korona ta haifar da wahalar samun kuɗaɗen kasashe waje domin sayen kayan aiki, sannan canji ya yi tsada inda gidajen jaridun ke shan wahala wajen samun canjin.

Abdurrahman ya ce gidajen jaridun sun ga cewa da suka riƙa buga jaridun da ba a saya kuma suna shan wahala wajen samun kudi gara su rage yawan shafukan da suke bugawa don su rage hasara.

Yawancin jaridun Najeriya sun dogaro ne kacokan ga tallace-tallace da suke samu daga gwamnati da kamfanoni da masu iko da ƴan kasuwa.

Kusan babu jaridar da za ta ce tana dogaro da kudaden da mutane ke sayen jarida naira 200 zuwa naira 250 – idan kuma haka ne ba za ta kai labari ba.

Tallace-tallacen da jaridun ke samun kudi ta hanyarsu sun ja baya a yanzu saboda akwai lokacin da jaridun suka fi samun tallace-tallacen a Najeriya.

An fi samun talla lokacin siyasa – yanayin da ake ciki yanzu ya taimaka wajen ramar da jaridun da har suka koma buga shafi 30 zuwa 40 a yanzu.

Annobar korona da ta shafi harakokin gwamnati ta yi tasiri ga rashin samun tallace-tallacen ga jaridun Najeriya, saboda gwamnati ta zabtare abubuwa da yawa na harakokin da suka shafe ta.

Haka kuma mutane da jami’an gwamnati da ƴan kasuwa da ke ba jaridu talla kamar na taya murnar zagayowar murnar haihuwa duk sun ragu.

Tun farkon fara sarrafa jarida har zuwa fitowarta kusan kashi 85 cikin 100 na kayan aikin daga kasar waje ake shigo da su – tun daga kwamfuta da tawada da takardar buga jarida da kayan gyaran mashin buga jaridar kuma babu wani rangwame da gwamnati ta ke yi wa jaridun na harajin shigowa da kayan.

Tashin farashin dala ya ƙara wa aikin buga jarida tsada.

Dole jaridun su rage yawan shafukan da suke buga wa saboda gaba ɗaya ana buga shafukan ne ba don riba ba. Idan jarida ta ce za ta buga shafuka da yawa za ta yi hasara domin kayan buga jaridar sun kara tsada.

Ana ganin wannan dalilan ne ya sa wasu jaridun ke datse yawan ma’aikatansu – domin jarida kasuwanci ne saboda kuɗin da ke shigowa gidajen jaridun ya yi kasa sosai.

Wasu sun mayar da ma’aikatan na wuccin gadi bisa yawan labaran da suka bayar.

Yawancin labaran da yanzu da jaridun Najeriya ke buga wa, mutane sun riga sun san da su ta hanyar kafofin watsa labarai na intanet da kafofin sadarwa.

Amma tanadin labarai na musamman ga jaridu suna taimakawa ga janyo hankalin mutane kuma a lokacin da labarai suka yi wahala.

Sai dai irin waɗannan labaran ba haka kawai suke zuwa ba, labarai ne masu tsada masu bukatar bincike sosai kafin a kammala haɗa su.

Yawanci jaridun Najeriya suna shan wahala wajen samun irin waɗannan labarai nasu na musamman da suka samo saboda sun fi dogaro da abubuwan da ke faruwa a gwamnatance da kuma waɗanda ke faruwa tsakanin al’umma

Kamar a mako ɗaya da ake buga jarida sau bakwai da ƙyar jarida ke iya samun labarinta na kanta da ta yi bincike akai – dole sai dai ta dogara da labaran al’umma na yau da kullum wadanda kuma za a iya samu a dukkanin jaridun.

Wasu labaran da za ku so ku karanta

Ganin yadda jaridun Najeriya ke gogayya da na intanet, ya kamata su faɗaɗa bincike – su mayar da hankali ga bayar da labari na bincike wadanda suka bincika da kansu.

Labarai na musamman nasu na kansu zai taimaka masu sosai, saboda mutanen da ke karanta labaran ya kasance suna da sabon labari da ba su sani ba wanda za su karanta. Duk abin ba da ba su ji ba ya kasance za su samu a jaridu.

Mayar da hankali kan labaran da suka shafi jama’a kai tsaye wanda zai janyo hankalinsu, shi ma zai taimaka – zai sa mutane su iya sayen jaridar.

Sai sun faɗaɗa harakokin jarida sun tafi da zamani – yanzu jarida ta sauya kowa yana shiga aikin kowa tsakanin gidan talabijin da rediyo da gidan jarida.

Ya kamata jaridun su kasance suna ko ina, duk labarin da ake nema suna da shi har a shafukan sada zumunta na intanet.